Uşak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Şiirler (Destanlar,türküler,maniler,tekerlemeler,ninniler,ağıtlar)

DESTANLARIMIZKURTULUŞ DESTANI
Bugün Bir Eylül
Güneş pırıl pırıl
Işık saçıyor
Kocatepe de Türkün aslanları
Destan yazıyor
Kahpe düşman
Vurgun yemiş kaçıyor
Kutluyoruz,
Kutlu olsun Bir Eylül

Süvariler
Düşmanların peşlerine takıldı
Nice!
Kol,gövde,baş,bacak
Dumlupınar ovasına saçıldı.
Atanın oğulları
Akdenize açıldı.
Kutluyoruz
Kutlu olsun Bir Eylül

Uşak’a
Askerimiz girdi giriyor
Düşman mevzileri
Birer birer eriyor
Göğem Köyünden
Düşmanların ordusu
Trikopis’i esir veriyor
İkindi vaktinde
Minareler, selalarla çınlıyor
Süngü yemiş düşman iti
Köpek gibi inliyor.
Milleti ile vatanım
Atası ile diriliyor
Kutluyoruz
Kutlu olsun Bir Eylül
Serçe sürüsünden,
Alay mı olur?
Bu topraklar benim.
Düşmanlara
Vatan mı olur?
Her destan yazanlar
Kemal mi olur? Şubat ’96 Kemal AKTAY
Kutluyoruz, Uşak Bl.Siv.Sav.Müdürü
Kutlu olsun Bir Eylül
TÜRKÜLERİMİZ

ON YEDİ BENLİ ŞADİYE :

Ay bulutta bulutta

Mendilim kaldı dutta

Geleceksen gel gayri

On yedi benli Şadiyem

Daha gönlüm umutta

 Evleri camiye yakın

Ak gülleri sen takın

Zengin kocaya vardın

On yedi benli Şadiyem

Hani gerdanında altın

Ay buluta  giriyor

Gözüm yari güdüyor


Geleceksen gel gayrı

 On yedi benli Şadiyem

Gençlik elden gidiyor

Aya karşı duramam

Dama kilit vuramam

Ay buluta girince

On yedi benli Şadiyem

Bağlasalar duramam

 

 

NERİMAN’IN TÜRKÜSÜ :


Yıllar önce Sivaslı İlçesinde yemyeşil gözlü,altın sarısı upuzun saçlı güzeller güzeli bir kız yaşarmış.Havacı bir üsteğmen bu kızı görmüş sevmiş ve talip olmuş.Haberler salınmış dünürler gönderilmiş.Neriman’da teğmeni beğenmiş ve nişanlanmışlar.Birbirlerini çok sevmişler.Hasretle düğün mevsimini beklerken;teğmen bir uçak kazası geçirir ve ölür.Kara haber Neriman’a tez ulaşır.Neriman’ın dünyası kararmıştır.Hayalleri ümitleri sevdiceği hepsi gitmiştir.”Gayrı bana yaşamak haram” deyip evinden çıkar gider.Sivaslı halkı Neriman’ı günlerce arar.Tam on gün sonra kullanılmayan bir kuyuda ölüsünü bulurlar.Ailesi yanıp kavrulmuştur.Tüm yöre halkı üzülmüştür.

EKİNLER EKİLİRKEN
Ekinler ekilirken
Çiziye dökülürken
Senide benden ayırdılar
Sunada boylu Neriman
Şafaklar sökülürken

Vardım pınar akmıyor
Yar yüzüme bakmıyor
Dokuz da daldan gül kopardım
Suna da boylu Neriman
Senin gibi kokmuyor

Uşak duman sis oldu
Açan güller hep soldu
Aç gözünü göreyim
Suna da boylu Neriman
Kalbim hasretle doldu.

Kaynak :Bu türkünün öyküsü ve sözleri Ali KIRHAN’dan alınmıştır.

 

KİREMİTTE BUZ MUSUN


Kiremitte buz musun?

Gelinmisin kız mısın?

Yarim size varıcam


Evdede yanlız mısın?

 Şu binanın üst yanı

Altıda berber dükkanı

Teskereli geliyor

(Yan Osmanım yan) Hacıların Osmanı (Yan Osmanım yan)

Deniz üstünde biber

Kayıklar gelir gider

Ne mektup var ne haber

Yüreğim yanar gider (Yan Osmanım yan)

 

 

 

MANİLER


Ağacın dibinde yatarım

Tabancamı atarım

Beni beğenmeyen kızları

Yarım soğana satarım

Altın dişim kanamaz

Sevda bana yaramaz
Ver ana sevdiğime
Kendi düşen ağlamaz

Arabamız dört teker

Düz ovada su çeker

Konuşturmazlar yarim

Merhaba desek yeter

Banazın kavakları

Dökülür yaprakları

Kokulu güle benzer

Şu Uşağın kızları

Ben bir kuzu gördüm
Tüyünü kırmızı gördüm
Aşağı mahalleye indim
Sevdiğim kızı gördüm

Bir taş attım gediğe

Saat geldi yediye

Analar kız büyütmüş

Oğlanlara hediye

Pencereden at beni

 İn aşağı tut beni

Dizlerinin üstünde

Ninni çek uyut beni

Tabağa koydum darı

Ağlarım zarı zarı

Beni Uşak’tan ayırdı

Keleter başlı karı

Zeytin kara ben kara
Zeytine vermem para
Gel yarim buluşalım
On bire çeyrek kala

Kara örgü örmezler

Bana sana vermezler

Gel yarim kaçıverem

Karanlıkta görmezler

 

Kara kara kazanlar

Kara yazı yazanlar

Cennet yüzü görmesin

Aramızı bozanlar

Kara koyun etli olur
Kavurması tatlı olur
Buralarda yar seven
Ölmez ama dertli olur

TEKERLEMELER


1-Hep deli hop deli bizimkilerin soyu sopu deli
2-Yumurta tık tık elinden bıktık.
3-Gulağım sağır demenim ağır ür benim koca cavır
4-Sarı öküz saza gider,boynuzu düze gider ben gızı almaya geldim.Verirseniz gıza geldim.Vermezseniz tuza geldim.Gızınıza güllü derler oğlumuza ünlü derler.
5-Çıt pıt nerden geldin ordan çık gelin saçları kıvırcık.
6-Düşün koca Musa düşün eşek alınırmı gışın onunda parası peşin

NİNNİLER
1-Uyusunda büyüsün ninni
Kuzularla büyüsün ninni
Nenni yavrum neni

Yeşil billur testin olsun
Yavrum bir Allahta senin dostun olsun
Nenni yavrum nenni uyu yavrum hu hu hu

Al telinden kurusun yelden
Baban gelcek gurbet elden
Neni yavrum neni uyu yavrum hu hu hu

Nennilerle büyüteyim
Yavrum seni nasıl uyutayım
Nennilerle uyusun nenni.
Kuzularla yürüsün nenni

2-Şu dağların eteği
Dibindedir aslan yatağı
Iramış gitmiş annesinin yolları
Nenni oğluma nenni

Merdiven indiremedim
Yönünü yöntemini döndüremedim
Ben gurbetin içinde
Yavrumu bilemedim
Nenni de oğluma nenni

UŞAK AĞZINDAN İLENMELER
Allah hekim bilmedik dertler versin
Atılıp gidesice kuduz

Canından ciğerinden yanasıca
Cehennem kazanına düşesiceler

Ekmek Hıdır’ın su Bedir’in yin yin gudurun gırannık

Naha ayıbını gara topraklar örtsün
Naha işşallah cigerin başına pelit közü yapışsın

Naha işşallah bi gızın köçek bi olun çiçek olsun
Naha işşallah kafana hırsız daşı inşin

Olmalara gomalara erme gara cavur
Oduna ocağına bayguşla dünesin
Olmalara ermelere gamla emi

Zank ölümünden geberesice
Zıkkımın gır kökünü ye işşallah

KALIPLAŞMIŞ SÖZLER(Atasözleri,deyimler,bilmeceler,dua ve yeminler)

ATASÖZLERİ
-Adam sel kadın göldür.
-Akılsız kafanın taban çeken zorunu
-Ak köpeğin pamuk pazarına zararı olur.
-Ar yiğidi kambur eder.
-Babanın akçası ananın bohçası.
-Borç yiğidin kamçısıdır.
-El ile gelen düğün bayram.
-Gün geçer kin geçer.
-Leyleğin boklusu yuvada kalır.
-Ne umarsın bacından bacın ölüyor acından.
-Yalamayınca doyulmaz,yıkamayınca giyilmez

DEYİMLER
-Adı batmak
-Ağmaz yanından asılmak
-Aşı dünden kaynamak
-Başı kazan olmak
-Ciğerini sökmek
-Çökertip gidivermek
-Dibine darı ekmek
-Dipsiz kile boş ambar
-Eli hamur karnı aç
-Hortlamak
-Gabak çiçeği gibi açmak
-Leb demeden leblebiyi anlamak
-Namerde muhtaç olmamak
-Saçları öne dökülmek
-Sakalı değirmende ağartmak

UŞAK AĞZINDAN BİLMECELER
• Ak çıkının içinde sarı altın (YUMURTA)

Altı kaya üstü kaya içinde sarı maya (YUMURTA)
• Altı göl üstü gül (LAMBA)
• Harımdan atla gaz yumurtla (KABAK)
• Sarı öküz sarkık durur düşerim diye korkup durur (İĞNE)
• Kat kattır katmer değil kırmızı elma değil (SOĞAN)
• Et dedim met dedim git kapı arkasına yat dedim (SÜPÜRGE)

YEMİNLER
• Şartlar şart olsun
• Yeminim yemin olsun
• Dininden dönen kafir olsun