UŞAK VALİLİĞİ

KÜLTÜREL DEĞER TAŞIYAN YAPI ENVANTERİ

Uşak’taki tarihi bilinen en eski Bektaşi zaviyesi Hacım Sultan’dır. Zaviye Germiyanoğlu I. Yakub Bey tarafından H.721/ M.1321 tarihinde Hacım Sultan köyüne yaptırılmıştır. Bugün bu köy, Uşak iline bağlı Sivaslı ilçesi sınırları içinde yer almaktadır. Germiyanoğulları Beyliği dönemine ait olan Hacım Sultan Zaviyesi, Osmanlıların bölgeyi ele geçirmesiyle birlikte hiçbir tahribata uğramamış, vakfın şartlarına uygun biçimde bölgedeki faaliyetlerine devam edebilmiştir. Hacım Sultan Zaviyesi, Uşak ilinden 35 kilometre uzaklıktaki, Sivaslı ilçesine bağlı, Hacım Köyü mezarlığı ortasında bulunmaktadır. Bu zaviyeden günümüze sadece türbe ulaşmıştır. Fakat köyde yaşayan ihtiyarların türbenin karşısında eskiden bir takım binaların bulunduğunu bir deprem sonunda yıkıldıklarını söylemesi, zaviye binası ve müştemilâtının yakın zamana kadar ayakta olduğunu göstermektedir.

Türbe bahçesinin girişindeki, sağ tarafta duvara bitişik durumda H. 1300 (M. 1882-1883) tarihli kitâbesi olan bir çeşme mevcuttur. Ayrıca türbe bahçesinin giriş kapısında da H. 1301 (M. 1883-1884) tarihli başka bir kitâbe vardır. Fakat bu tarihler türbenin yapılışını gösteren tarihler değildir. Bahçenin sonunda bulunan türbede, yapılış tarihini belli eden bir kitabe yoktur. Kitâbe taşının konulması gereken yer, çukur biçiminde olup, içi boş bırakılmış, onun üst tarafına H. 1229 (M. 1813-1814) tarihi boya ile geç devirde yazılmıştır. Türbenin esas yapılış tarihinin yazılı olduğu yer tamir sırasında kapatılarak şimdiki tarih üzerine tekrar yazılmış olmalıdır. Türbenin duvarlarında veya içerisinde yapılış tarihini gösteren başka bir ibare de bulunmamaktadır. Hacım Sultan Türbesi sekizgen ana mekân ve önünde bulunan dikdörtgen giriş yerinden meydana gelmiştir. Giriş yerinin cephesinde yerden bir bir buçuk metre yüksekliğindeki konsollar üzerine oturan bir sivri kemer vardır. Bu kısmın üstünü tek aynalı tonoz örtmektedir. İçi tamamen, dış kısımları kısmen sarımtırak mermerlerle kaplıdır. Buradan basık kemerli bir kapı ile sekizgen türbe odasına geçilmektedir. Türbenin duvarları düz ve badanalanmış, üstü sekizgen bir kubbe ile örtülmüştür. Türbenin oldukça sade yapılmış olduğunu, kubbe ortasında 19. yüzyıla ait renkli kolon işleri de bulunmaktadır. Yerinde yaptığımız incelemelerde, türbenin yakın bir tarihte çıkan ufak bir yangın sebebiyle, iç kısımdaki duvarların karamış olduğunu, ayrıca tavana asılı Hacım Sultan’a ait olduğu söylenen tahta asanın büyük zarar gördüğü tespit edildi. Türbede yine tavana asılı bulunan ve Hacı Bektaş tarafından Hacım Sultan’a verilen “bâtın kılıcı” nın yerine sembolik olarak asılmış bir demir kılıçda (aslı tahtadan) bulunmaktadır. Türbenin içinde Hacım Sultan’a ait sanduka da yer almaktadır. Türbede sandukanın altında asıl mezarın bulunduğu yerden Çile Tepesi diye bilinen yere ulaşan gizli bir tünel de bulunmaktadır. Bu tünelin diğer kollarının ise farklı yere çıktığı köy ahalisi tarafından anlatılmaktadır. Bugün bu tünelin giriş yeri betonla kapatır. Tüneller ise kullanılmamaktadır.    

UŞAK VALİLİĞİ

KÜLTÜREL DEĞER TAŞIYAN YAPI ENVANTERİ

Seyyid Ahmed Semerkandî hazretleri 1570’de Uşak kazâsı Memi Çelebi mahallesi nüfusu içinde bulunan imam, seyyidlerden önemli bir şahsiyettir. Seyyid Ahmed Semerkandî, Halvetiyye’nin Uşşakîye kolunun kurucusu olan Hasan Hüsameddin Buharî hazretlerinin şeyhidir. Seyyid Hasan Hüsameddin (K.S) Efendi Buhara’da doğmuştur. Babasının ismi Hacı Teberrük’tür. Ticaretle uğraşmaktadır. Babasının ölümünden sonra ticaret işiyle ilgilenmeyip Uşak’ta Ahmed-i Semerkandî’nin yanına gelir. Seyyid Ahmed Sermenkandî Uşşakiyyi yetiştirerek hilafetnâme verir. Türbesi Kabaklar Camii kuzeyindedir. Türbe dikdörtgen olup üzeri kubbelidir. İçi çinili olup mescit şeklindedir. Kabaklar Köyünde “Fakir Dede” diye anılan Şeyh Alaüd’din-i Uşşaki’yi yetiştirip ona hilafet verdikten sonra burada vefat etmiştir.

UŞAK VALİLİĞİ

KÜLTÜREL DEĞER TAŞIYAN YAPI ENVANTERİ

Bunun ebced çözümü 1

Uşak Kabaklar köyünde cami binasının altında, bir oda içinde, iki yatırlı bir türbe vardır. Bu türbe Halveti büyüklerinden Şeyh Alaüd-din Uşşaki (K.S) hazretlerinin türbesidir. Pek çok kerameti zahir olan Alaüd-din Uşşaki H. 890 / M. 1485-1486 yılında vefat ettiğine göre, 15. yüzyılda yaşamıştır.

Nev’izâde Atai’nin kaydettiğine göre, hal ehli bir aziz idi. “Kabaklılı Alaaddin” demekle meşhurdur. İki halifesi vardır. Biri yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddin-i Marmaravî, diğeri Ekmel Tekkesi ismindeki tekkede irşat faaliyetlerinde bulunan Şeyh Süleyman adındaki zattır.

Türbe kitabesi şöyledir:

“Buldu bu cami, izzet şeref ile

İlahi bâniye ecir ver, olmaya telif sayi

Hak muin oldu bina ve türbeye didi tarih

Bula sağır mezarını euz-u kul ile eyle tavaf”.

Bunun ebced çözümü 1595 tutmaktadır. Ancak bu kitabenin Şeyh’in ölümünden sonra yazıldığı anlaşılmaktadır. Türbe içindeki ikinci mezarın Şeyhin karısına ait olduğu söyleniyor. Türbedeki iki sanduka örtüsünde ayetler vardır. Alaaddin Uşşaki hazretlerinin sanduka şahidesi üzerinde büyük bir sarık bulunmaktadır. 

UŞAK VALİLİĞİ

KÜLTÜREL DEĞER TAŞIYAN YAPI ENVANTERİ

Hacı Ali tarafından Hacıkadem köyüne yaptırılmıştır. Çok kenarlı, yuvarlak kubbeli, tek katlı, kargir yapılı, tek mezarlı bir türbedir. Türbenin yapılış tarihi bilinmemektedir. Fakat Osmanlı dönemi eseri olduğu ve zamanında türbenin etrafında zaviye yapılarının olduğu çalışmalar sonucunda anlaşılmıştır. Bugün Uşak merkezine bağlı olan bu köyde, zaviyeye ait olan türbe ve büyük bir mezarlık mevcuttur. Diğer yapılar günümüze kadar ulaşamamıştır.

UŞAK VALİLİĞİ

KÜLTÜREL DEĞER TAŞIYAN YAPI ENVANTERİ

               Eyüp Hisar Türbesi, Yukarı Karacahisar köyünün kuzeydoğusunda, Çokrağan mevkisindedir. Türbenin içinde Eyüp Hisar’a ait olduğu belirtilen bir mezar bulunmaktadır. Sandukasız olan mezarın üzeri betonla kapatılmıştır. Mezarın üzerini kapatan bina ise geç devirde muhtemelen köy ahalisi tarafından yapılmıştır. Yapının tarihsel bir orijinalliği bulunmamaktadır. Eyüp Hisar’ın kim oluğu, bu bölgeye ne zaman gelip yerleştiği ve türbesinin ne zaman yapıldığı tespit edilememiştir.

UŞAK VALİLİĞİ

KÜLTÜREL DEĞER TAŞIYAN YAPI ENVANTERİ

               Karaca Ahmed Türbesi, Çamsu köyü içinde, köyün doğusunda etrafı duvarla çevrili bir bahçenin ortasında yer almaktadır. Türbe yeni inşa edilmiştir. Tarihsel bir özelliği bulunmamaktadır. Türbe içinde yapım tarihi ve banisi hakkında bilgi edinilecek bir kitabesi de yoktur. Türbede yatan zatın “Karaca Ahmed” adlı bir evliya olduğu köy ahalisi tarafından ifade edilmektedir.

UŞAK VALİLİĞİ

KÜLTÜREL DEĞER TAŞIYAN YAPI ENVANTERİ

               Karaca Ahmet Sultan, Anadolu’nun Müslümanlaşması ve Türkleşmesinde Hoca Ahmet Yesevi’ nin gönderdiği Hacı Bektaşi Veli ve Hacım Sultan gibi veli erenlerdendir. Hem alperen hem de iyi bir hekimdir. Saruhan Beyi İshak Çelebi (790/1338) zamanında yaşanmış ve Manisa’nın Bizanslılardan alınarak Saruhanlılar tarafından fethedilmesine bizzat iştirak etmiştir. Evliya Çelebi ölüm tarihini 1262 olarak vermektedir. Manisa’ da 1371 tarihli Revak Sultan Vakfiyesi’nde “Süleyman Horasanoğlu Karaca Ahmet” kaydı bulunmaktadır. Türbe altıgendir. Taş yapıdır. Türbe içinde iki yatır (Mezar) bulunmaktadır. Burada Karaca Ahmet annesiyle birlikte yatmaktadır.